SEVGİNİN 5 DİLİ
Sevgi kavramı insanların duygusal ihtiyaçlarının başında gelir. Kişilerin algılama biçimlerine göre şekillendiği ve davranışlarımızla ortaya çıkan soyut bir kavram olduğu için tanımı sübjektiflik gösterir.
Bu çalışmadaki asıl amacımız sevginin tanımını yapmak değil; içinde bulundurduğu nitelikleri belirlemek, aşk kavramı ile farkını ortaya koymak ve sevgiye dayalı iletişim modellerindeki davranış şekillerini bilmektir.
NEDEN SEVERİZ ?
Bu soruyu yaşamamız boyunca zaman zaman kendimize sormuş ve durumumuza uygun cevaplar vermişizdir. Bu cevaplar gelişigüzel seçilmiş cevaplar değildir. Anne-babamızdan öğrendiğimiz, süreç içinde algılamalarımızla şekillendirip meydana getirdiğimiz sevgi anlayışımıza dayanan cevaplardır.
Biz bu sorunun cevabını psiko-sosyal açıdan ele almak istiyoruz.
İnsan sosyal bir varlıktır ve diğer insanlardan izolasyonu onun ruhunu mahveder. Yalnızlık bir insana verilebilecek en zalimce cezadır. Yalnızlık duygusunun bilinçte belirmesi kişide huzursuzluk yaratır. “Yalnız olmam, her şeyden kopmam ve insanca duygularımı kullanamam demektir” Bu huzursuzluktan kurtulmanın en etkili yolu da bir başkası ile sevgiyle kaynaşmaktır. Sevme davranışımızın altında yatan asıl sebep budur.
SEVGİ
Sevginin sübjektif olduğunu ve kişilerin kendince tanımlar yapabileceğini belirtmiş ancak sevginin içinde bazı özelliklerin bulunduğunu söylemiştik. Sağlıklı bir sevgi iletişimi kurabilmek için bunları bilmek gerekir.
Öncelikle sevgi edilgen değil etken bir olaydır. Bir şeye kapılmak değil o şeyin içinde olmak demektir. Sevginin etken özelliği almak değil vermektir. Çünkü güçle dolu olmanın en iyi anlatımıdır vermek. Ve sevgi deposu dolu olan bir kişi güçlüdür ve verebilir.
Sevgi ilgi göstermektir. Sevdiğimiz şeyin yaşaması, gelişmesi için duyduğumuz etkin ilgidir. İlginin olmadığı yerde sevgi olmaz.
İlgi ve bakım sevginin başka bir yönünü sorumluluğu ortaya koyar. Sorumluluk içten gelen bir davranıştır. Açık olsun gizli olsun bir başkasının gereksinimlerine verdiğimiz yanıttır.
Sorumluluk sevginin diğer tamamlayıcılarından saygı ile birlikte değilse çabucak zorbalığa ve kendine bağlamaya dönüşebilir. Saygı korkma çekinme değildir. Bir insanı olduğu gibi görebilmek ve bireyselliğini anımsayabilmektir.
İnsanlar seçim yapan varlıklardır. Sevgi bir seçimdir. Hem seveceğimiz kişileri belirleme açısından hem de sevdiğimiz kişilere göstereceğimiz davranışlar bakımından.
Ve bunların hepsi bilinçli bir şekilde disiplinli bir çabayı gerektirir.
AŞIK OLMAK
“Bir gün bir arkadaşınız büyük bir coşkuyla yanınıza gelir ve: - Hayatımda şu an olduğum kadar hiç mutlu olmamıştım. Biriyle tanıştım çok kısa bir süre olmasına birbirimiz için yaratıldığımızı hissediyorum. Hatta onunla evlenmeyi bile düşünüyorum”der. Bu arkadaşınız aşık olmuştur.
Çoğumuz ilişkilerimize aşık olarak başlarız. Fiziksel özellikleri ve kişilik vasıflarıyla bizde aşk alarmı nı başlatan kişiyle karşılaşırız. Bu kişiyi tanıma süreci başlar. Buluşma ayarlarız. Aşkı keşfetmek için iz sürmeye başlarız. İçimizde iç gıcıklayıcı bir duygu belirir. Bu duygu bazen ilk buluşmada kaybolur. Bazen de ilk halinden daha güçlü olur. Sonun da bizi gerçek bir şey olduğuna ikna eden noktaya ulaşır. İlişkimizi uzun bir birliktelik hatta evlilik noktasına getirebileceğimiz düşüncesine kapılırız.
Zirvedeki aşık olma deneyimi coşkuludur. Gözümüz sevdiğimizden başkasını görmez. Onu düşünerek uyur uyandığımızda ilk o aklımıza gelir. İşimizi aksatırız. Gelecekle ilgili planlar yaparız.
Aşık olan kişi sevdiği insanın mükemmel olduğu illüzyonuna kapılır. Kusurlarını görmez çevresindeki kişilerin olumsuz eleştirilerini kabul etmez.
Aşıkken ilişkimiz boyunca birbirimizi hep mutlu edeceğimizi düşünür. Arada kişisel farklar olsa bile bunu tartıştığımızda birinin daima alttan alacağına emin oluruz.
Bu anda içinde bulunduğumuz duyguların bir ömür boyu süreceğini düşünürüz. Başka çiftlere bakarız onlar kavga edebilirler ama biz yapmayacağız çünkü onlar gerçek aşkı yakalayamadılar ama biz yakaladık diye fikir yürütürüz.
Fakat aşık olma yaşantısı ebedi değildir. Yapılan bir araştırmada romantik bir tutkunun ortalama yaşam süresi iki yıldır.
Bu süreç sonrasında gözlerimiz açılır ve kişiyi olduğu gibi görürüz. Bazı kişilik özellikleri ve davranışları bizi rahatsız etmeye başlar. Yemek yemesini beğenmeyiz, horlamasını çekemeyiz, dağınıklığı biz rahatsız eder. ( bu örnekler çoğalabilir.)
Peki aşık olma mucizesine ne oldu? İllüzyondu. Sorun hatalı bilgideydi.
Aşık olma saplantısının uzun süreceği fikri yanlıştı
Sevdiğimiz kişinin mükemmel olduğu,
Aşık olma durumunun yarattığı ilişkimizin çok yakın ve yoğun bir ilişki olduğu illüzyonu,
Birbirimize ait olduğumuzu hissedip bütün sorunları yenebileceğimiz fikri Ben merkezciliğimizi unutup birbirimize karşı fedakarca davranacağımız hissi vs
Düşündüklerimiz ve hissettiklerimiz samimidir ama gerçekçi değildir. İnsanlar doğaları itibariyle ben merkezcidir ve dünya kendi etrafımızda döner hiçbirimiz bütünüyle fedakar değilizdir. Aşk bizi bu yanılgıya düşürür.
Aşık olma yaşantısı doğal akışını doldurduktan sonra gerçek dünyaya döner ve kendi isteklerimizi öne sürmeye başlarız
Artık iki bireyizdir. Zihinlerimiz kaynaşmamıştır. Sadece kısa bir süre için duygularımız birbirine katılmıştır.
Bazı araştırmacılar aşık olma yaşantısının sevgi diye adlandırılmaması gerektiğini savunur.
Bunu üç nokta da açıklarlar
- Aşık olma iradi bir eylem ve bilinçli bir seçim değildir. Aşık olmayı ne kadar istersek isteyelim bunu sağlayamayız. Aşk hiç uygun olmayan zamanlarda ve umulmadık insanlara karşı gelişebilir
- Aşk çaba sarf edilmeden yaşanır. Daha önce sevginin niteliklerinden bahsederken bunun bilinçli ve disiplinli bir çaba sonucu elde edilebileceğini söylemiştik
- Aşık olan kişi sevdiği insanın gelişimine yardımcı olmakla ilgili değildir. Aklında herhangi bir amaç varsa o da yalnızlığını gidermek ve bunu ömür boyu sürdürmektir. Ayrıca sevdiği kişi mükemmeldir. Onun gelişmeye ihtiyacı yoktur, sadece bu halini sürdürmelidir.
Peki sevgi olmayan bu şeyler aşk ise aşk nedir? : Çiftleşme davranışının genetik olarak belirlenmiş içgüdüsel bir öğesidir. Başka bir deyişle ego sınırlarının geçici yıkılışı, türlerin devamını sağlamak üzere cinsel çiftleşme ve ilişki olasılığını artırmaya hizmet eden, içten gelen cinsel dürtüler ile dıştan gelen cinsel uyarıcıların bütünlüğüne kişinin kalıpsal yanıtıdır.
Aşık olma illüzyonu ile kandırılmış insanların önlerinde iki seçenek var gibi görünüyor. Ya bu ilişkiyi bitirecekler ya da bu ilişkiyi bir şekilde sürdürecekler( özelikle evli olanlar)
Araştırmalar üçüncü ve daha iyi bir seçeneğin üzerinde duruyor.
Aşık olma süreci geçtikten sonra artık eşimizle gerçek sevgiyi kovalayabiliriz. Sevgi doğası itibariyle duygusaldır ama tutku değildir. Gerçek sevgi daha önce belirttiğimiz nitelikleri bulunduran sevgidir. İnsan seçimlerinden oluşan gerçek dünyaya dönüp iyi ve cömert şeyler yapmayı tercih edersek işte bu gerçek sevgidir.
Eğer duygusal sağlığa sahip olacaksak bu gereksinmemizi karşılamalıyız. Sevdiğimiz insanın bu gereksinmelerimizi karşıladığını hissettiğimizde cennet gibiyizdir
Sevgi bir seçimdir. Gerçek sevgi bu tür bir düşünceyle başlar. Sevgi , seninle birlikteyim ve senin çıkarlarını gözetmeyi seçiyorum diyen bir tutumdur.
O zaman sevmeyi seçen bir kişi bu kararını ifade edecek uygun yolları bulacaktır.
Sevgiyi ifade edebilecek beş sevgi dilini anlatmadan önce sevgi deposundan bahsetmek istiyorum. Çünkü bu diller kişilerin sevgi depolarını sevgi ile doldurmak için tercih ettikleri dillerdir.
SEVGİ DEPOSU
Sevildiğini hissetmenin insanın birinci derecedeki duygusal ihtiyacı olduğunu söylemiştik.
Sevgi deposu sevgi gereksinimimizi gidermek için geliştirdiğimiz bir alandır. Yakın ilişki içinde bulunduğumuz insanlarla sağlıklı bir sevgi iletişimi kurmak için bu deponun bildiğimiz sevgi diliyle doldurulması gerekir.
Erken çocukluk gelişiminde her çocuğun kendine özgü duygusal bir kalıp geliştirdiğini biliyoruz. Bazıları duygusal güvensizlik kalıpları geliştirirken bazıları güven duyarak büyür.
Gerekli sevgi ve ilgi ortamında büyüyen çocuklar sevgilerini ifade etme yollarını temel alan bir dil geliştirir ve sevgi depoları doludur
Diğer yandan gerekli sevgi ve ilgi ihtiyacı karşılanmamış çocuklar da sevgi dili geliştireceklerdir. Fakat bu az kelime ile bir dili kullanmak gibi yetersiz olacaktır ayrıca sevgi depoları yeterince dolu olmayacaktır. Bu da bu insanların diğerlerine göre daha fazla çaba harcayarak sevgi depolarını doldurmaları anlamına gelir.
İlişkilerimizin sağlıklı ve uzun süreli olabilmesi için sevginin gereklerini yerine getirebilmeli ve sevgi depolarımızı dolu tutabilmeliyiz. Bunu da kendimizin ve sevdiğimiz insanın kullandığı sevgi dilini konuşarak yapabiliriz.
BEŞ SEVGİ DİLİ
Bu bölümde uzun yıllar evlilik danışmanlığı yapmış, bu süreç zarfında eşlerin sevgilerini ifade etme biçimlerini araştırmış Gary Chapman’in geliştirdiği beş sevgi dilini ve bunların uygulama biçimlerini aktaracağız.
ONAY SÖZLERİ
Sevgiyi duygusal olarak ifade etmenin yollarından biri onu oluşturacak sözleri kullanmaktır. Solomon’un şu sözleri bunu çok iyi ifade eder “Kaygılı bir yürek insanı bunaltır ama sevecen bir söz onu neşelendirir.
Sözlü iltifatlar veya takdir sözleri, sevgiyi güçlü bir şekilde ifade eder.
Sevginin hedefi istediğiniz şeyi elde etmek değil sevdiğiniz insanın saadeti için bir şey yapmaktır. Bununla birlikte şu bir gerçek ki onaylayıcı sözler aldığımızda buna karşılık vermek için güdülenmemiz muhtemeldir. Eğer sevginizi sözel olarak ifade edecekseniz şunlara dikkat etmelisiniz.
Talep etmeyin sevgi talep etmez ricalarda bulunur.
Partnerinizin istediğiniz bir şeyi yapmasını istiyorsanız ona iltifat edin. Bu poh pohlamak anlamında değildir.
Onun yaptığı işleri takdir ettiğinizi ifade edin
Eşinizin kendini güvensiz hissettiği anlarda onu cesaretlendirecek şeyler söyleyin.
Olumsuz değil olumlu eleştirilerde bulunun.
Sevgi sevecendir,sevgimizi sözel iletiyorsak sesimizin tonunu ve beden dilimizi de iletmek istediğimiz mesaja uygun ayarlamalıyız.
Konuşan kişi bilinmek istiyor duygularını paylaşarak yakınlık kurmak istiyordur.
Sevgi hataların kaydını tutmaz önemli olan itiraf edip af dileyebilmektir.
Onay sözleri söylediklerimiz üzerinde odaklanır.
NİTELİKLİ BERABERLİK
Nitelikli beraberlikte bir insana tüm dikkatinizi vermek kastedilmektedir. Bir kanepeye oturup göz kontağı kurarak konuşmak, yalnızca ikinizin yürüyüşe çıkması yada bir yemeğe gidip birbirinize bakarak konuşmanızdır.
Birliktelik odaklanmış ilgidir. Duygusal olarak odaklanarak zaman geçirmektir.
Nitelikli beraberlik deneyimlerin düşüncelerin duyguların ve arzuların dostça ve rahatsız edilmeyecek bir ortamda aktarımını sağlayan nitelikli sohbetle de sağlanır. Nitelikli sohbet işittiklerimiz üzerinde odaklanır.
Çoğumuz dinlemekten çok konuşmayı tercih ederiz. Nitelikli beraberlik sürecinde iyi bir dinleyici olmayı da öğrenmeliyiz.
Bu süreçte dikkat etmemiz gereken noktalar
- Eşiniz konuşurken göz teması kurun
- Eşinizi dinlerken başka bir şey yapmayın
- Duyguları dinleyin
- Vücut dilini gözlemleyin
- Sözünü kesmeyin
Nitelikli beraberlikte anlayarak dinlemekle birlikte kendini açıklamayı da bilmek gerekir. Burada kastedilen duyguları ve düşünceleri açmaktır.
Nitelikli faaliyetler nitelikli birlikteliğin başka bir uygulamasıdır. Eşlerden birinin ya da her ikisinin yapmaktan hoşlandığı bir şeyi yapmaktır. Vurgu yapılan iş değil nedeni üzerindedir.
Örnekleri kendi hayal gücünüze göre çeşitlendirebilirsiniz.
ARMAĞAN ALMA
Her kültürde armağan verme ve alma vardır. Armağan alma sevginin görsel sembolleridir. Bir armağan elinizde tuttuğunuzda “bak beni düşünüyor” veya “beni hatırlıyor” diyebileceğiniz bir şeydir. Birine armağan vermek için onu düşünüyor olmalısınız. Armağan bu düşüncenin sembolüdür. Ve görsel semboller bazı insanlar için çok önemlidir.
Armağanlar her boyda ve şekilde olabilir.
Eğer eşinizin sevgi dili bu ise ve siz armağan almayı bilmiyorsanız bunun için yapacağınız şey onun bu zaman kadar hangi hediyelere nasıl tepkiler verdiğidir. Ve olumlu tepkiler verdiği beğendikleridir.
Bazen elinizde tutabileceğiniz en önemli armağan kendiniz olabilirsiniz. Eşinizin size ihtiyaç duyduğu bir anda onun yanında olmak ona verebileceğiniz en büyük armağan olur.
HİZMET DAVRANIŞLARI
Hizmet davranışlarından kasıt eşinizin yapmanızdan hoşlandığı şeyleri yapmaktır. Ona hizmet ederek onu memnun etmeye onun için bir şeyler yaparak ona sevginizi ifade etmeye çabalamanızdır.
Çöpü dökmek , arabayı yıkamak , alışveriş yapmak vs.
FİZİKSEL TEMAS
Sevgiyi iletmenin güçlü yollarından biridir. El ele tutuşma , sarılma ya da öpüşme olabilir bu. Ve birincil sevgi dili fiziksel temas olan biri için sevildiğini hissetmenin yoludur. Ve sevgi deposu ancak bu şekilde dolar. Dokunma beş duyunun diğer dört üyesi gibi vücudun belirli bir noktası ile sınırlandırılmamıştır. Önemli olan dokunma esnasında sevdiğimiz kişinin bu dokunuşlara nasıl tepkiler vereceğidir. Algılamasını takip etmek gerekir. Uygun dokunuşlar olumlu iletiler gönderecek ve birinci sevgi dili fiziksel temas olan bir insanın deposunu dolduracaktır.
Özellikle kriz anlarında anlayışlı ve sevecen bir dokunuş sevildiğini ve anlaşıldığını hissettiren bir süreçtir.
Örnekler kişiye göre çoğaltılabilir.
BİRİNCİL SEVGİ DİLİNİZİ KEŞFETMEK
Bu noktaya kadar bazılarınız kullandığınız sevgi dillerini ve sevdiğiniz kişinin sevgi dillerini anlamıştır. Eğer sevdiğiniz kişinin sevgi deposunu dolu tutmak istiyorsanız onun birincil sevgi dilini bilmeli ve onu konuşmalısınız bunu yapmazsanız Çince bilen biriyle Türkçe konuşmaya çalışmanız kadar anlaşılmaz bir iletişim olur aranızda ki.
Öncelikle kendi sevgi dilinizi keşfetmenizi öneririz. Size sevildiğinizi en çok ne hissettirir? En çok neyi arzularsınız? Eğer bu soruların cevabını hemen veremiyorsanız o zaman belki de eşiniz sevgi dilinizi yanlış kullanıyordur. Sevgi dillerinin olumsuz kullanımlarına bakmak size yardımcı olabilir. O zaman kendinize şu soruyu sorun Bana en çok ne acı veriyor?
Eğer sevdiğinizin olumsuz eleştirileri sizi yaralıyorsa o zaman sevgi diliniz onay sözleridir.
Sevdiğiniz siz yanınızdayken başka şeylere dikkatini vermesi sizi rahatsız ediyor ve sevilmediğiniz hissini uyandırıyorsa sevgi diliniz nitelikli birliktelik
Size armağan almamasına içerliyorsanız sevgi diliniz armağan verme
Size sarılmamasını ya da elinizi tutmamasını sevgisini göstermiyor şeklinde değerlendiriyorsanız fiziksel temas
İstediğiniz bir şeyi yapmaması sizi kırıyorsa sevgi diliniz hizmet davranışları olacaktır.
Ve ilişkinizin ilk başlarında sevdiğiniz kişinin ne yapmasından özellikle hoşlanıyordunuz bunu analiz edebilirsiniz
Ondan en çok neyi rica ediyorsanız o da sizin sevgi dilinizin belirleyicisi olabilir
Yemeği onun yapmasını istiyorsanız hizmet davranışları birinci dilinizdir.
Sevdiğiniz kişiye sevginizi ifade etme biçiminizde kendi sevgi dilinizi keşfetmek için anahtardır. Çünkü bildiğiniz sevgi dilini kullanıyorsunuz. Sürekli hizmet davranışlarında bulunuyorsanız bu sizin sevgi diliniz olabilir.
Mükemmel eş portrenizde sevgi diliniz konusunda fikir verebilir
Bazen iki sevgi dili eşit gibi görünebilir
Kendi sevgi dilinizi keşfetmek için kullandığınız bu yöntem sevdiğiniz kişinin sevgi dilini keşfetmek içinde geçerlidir.
Yorumlar