YETİŞTİRME YURTLARI

Yetiştirme yurdu kimsesiz, korunmaya muhtaç çocukların ve gençlerin toplumsal koruma kapsamına alındığı, ailenin toplumsal işlevini yüklenen, çocuğun ve gencin toplumsallaşma sürecini yönlendiren toplumsal refah kurumudur. Eğer aile çocuğun refah hizmetlerini gerçekleştiremezse bu görevi yetiştirme yurtları üstlenir. Kısaca yetiştirme yurtları kimsesiz korunmaya muhtaç durumda olan çocukların ve gençlerin toplum adına korunmasını, yetiştirilmesini üstlenen hizmet örgütüdür.

Çocuğun yetiştirme yurtlarında kalmasının tek nedeni sadece ana-baba yokluğu değildir. Ailenin ihmal ve istismarı da korunma kapsamına alınmasında bir nedendir. Fakat çocuğun koruma kapsamına alınması için yetkili mahkemenin izni olmalıdır. 0-12 yaş arası olanlar çocuk yuvalarında  13-18 yaş arası olanlarda yetiştirme yurtların da barındırılırlar.

Ancak yetiştirme yurtlarının en olumsuz yanı kışla tipi kurumlar olmalarıdır. Koruyucu aile ve evlat edinme gibi seçeneklerinde olmasına rağmen, Türkiye genelinde kışla tipi yaygınlaşmıştır. Kışla tipinin olumsuz yanına gelecek olursak; yetiştirme yurtlarında çocuğa her ne kadar sıcak bir aile yapısı sağlanmaya çalışılsa da, çocuğun desteklenmesi ve yönlendirilmesi işlevini yerine getirememektedir. Bunun nedeni de konusunda uzman personelin sayıca azlığı olarak gösterilebilir.

Yeterli olarak yetiştirilemeyen çocuklar risk altında oldukları için aşırı pasif yada saldırgan, diğerlerine göre iletişim becerileri zayıf, şüpheci ve kurallara aykırı davranış göstermeye daha yatkındırlar. Bunların yanında bu gençlerin alkol ve uyuşturucu kullanma, suça yönelme ve intihar girişiminde bulunma eğilimlerinde daha yüksek olduğu yapılan araştırmalarla ortaya çıkmıştır. Ayrıca çocukların sosyalleşmelerinde de kurum içi sorunlar vardır. Aile, akrabalık ve komşuluk ilişkileri sınırlı olduğu için sosyalleşme sadece kurum içinde kalmıştır.

Gençler arasında ‘’ kendini ifade etme ‘’ ve ‘’ başkalarına karşı duyarlı olma ‘’ davranışı çok az görülmektedir. Bu nedenle de aralarındaki ilişkiler yüzeysellikten ileri gidememektedir. Birbirini koruma davranışı bile karşılıklı çıkar ilişkilerine bağlıdır.

 

               TOPLUMUN YETİŞTİRME YUTLARINA BAKIŞ AÇISI

 

Dış çevrenin, yetiştirme yurtlarına karşı olumsuz tutumları vardır. Bu tutumlar dolayısıyla ‘’ yurtlu olma ‘’ gibi bir kavram ortaya çıkmıştır. Kendilerini yurtlu adı altında ayrı bir kategoride bulan gençler aşağılık komplesine kapılırlar ve çoğu toplumdan kopma noktasına gelir. Yurt dışına çıktıkları zaman  sanki kendilerini kabul ettiremeyecek ve arkadaşlıklar kuramayacaklarmış gibi düşünürler. Bununda en önemli nedeni okuldaki öğretmenlerin yurt çocuklarına karşı aşırı koruyucu veya tam tersi aşırı itici davranışlarıdır.

Tüm bu olumsuz özelliklerin birleşmesi de, yetiştirme yurdundaki gençlerin çocukluktan gençliğe geçerken meydana gelen, psikolojik ve sosyal değişmeleri sağlıklı olarak gerçekleştirememelerine neden olur.

Genel olarak kışla tipi kurumlarda yetişen korunmaya muhtaç gençlerin davranış ve düşünce profilini şu şekilde çizebiliriz:

Kendilerini yalnız, şanssız ve sevgisiz hisseder, insanlara, yakın arkadaşlarına dahi güvenmezler. Sezgi ve duygularını ifade etmekte güçlük çekerler. Başkalarının duyguları çoğu zaman onların umurlarında bile değildir. Her şeye sahip olsalar bile doyum noktasına bir türlü ulaşamazlar. İnsanlara ve hatta birbirlerine karşı bile sık sık düşmanca duygular içerisindedirler. Çevreden gelen sorularda kaçmak ve aşağılık duygularından kurtulmak için yurtlu olduklarını saklamaya çalışırlar.

Yalnız bunları belirtirken bir önemli noktayı atlamamak gerekir; buda yurtta kalan her gencin bu olumsuz özelliklere sahip olmadığıdır.

 

YETİŞTİRME SÜRECİNDE GELECEĞE İLİŞKİN BEKLENTİ, UMUT VE EĞİLİMLERİ

 

Yetiştirme yurdunda yaşanılan toplumsallaşma süreci, koruma altında yetişen gençlerin geleceğe ilişkin beklenti umut ve eğilimlerini oluşturur.

Yetişme süreci içinde gençlerin gelecekte yerleşmeyi düşündükleri yerler hakkındaki görüşleri belirginleşir. Bu seçimde, kendi ailelerinin yaşadıkları kesinler etkili olmaktadır. Geçler aile ile birlikte yada ayrı yaşama düşüncelerini gündeme getirirler. Bundan başka gelecek yaşamlarında kendi doyumlarını sağlayabilecekleri bir meslek ve yeterli bir ekonomik seviyeye ulaşmak amacı içindedirler. Bu nedenle gençlerin geleceğe yönelik hedeflerinin belirlenmesi üzerinde yurtların önemi büyüktür. Eğer yurtlar bu konuda yeterli olan verimi sağlayamazsa, gençlerin gelecek konusunda çok olumsuz düşüncelere sahip olmasına neden olur. Çünkü gençlerin gelecekte başarılı olmaları yurtlardaki yetişme süreciyle yakından ilişkilidir.

         Yetiştirme yurdu sonrasında, gençlerin yeniden kimsesiz ve korunmasız koşullarda kalmaması gerekir. Gençlerin kendilerine özgü yetişme süreçleri, geldikleri toplumsal çevre, aile yapısı, yurt koşullarında yararlanılan yetişme olanakları geleceğe ilişkin oluşumların temellerini hazırlar. Gençlerin bu öğelere ilişkin durumları, yetişme düzeni içinde önemle ele alınmalı, toplumsal yaşama hazırlanmaları bu açılara göre yönlendirilmelidir. Gençlerin durumlarına ilişkin, eğilimlerine ilişkin farklılıklar yurt yaşamı içinde farklı umut, beklenti ve eğilimlerini oluşturur. Yetişme koşullarının bu farklılaşmaları belirleyen bir tutumla düzenlenmesi, geleceklerinin yönlendirilmesi amaçlanmalıdır. Gençlere tüm bu süreç içinde bireysel ve toplumsal olarak yetişme imkanı yaratılmalı, etkin olarak geleceğe yön verme koşulları kendilerine sağlanmalıdır.

         Yetiştirme yurtlarından belirli bir yaşa gelince ayrılmak zorunluluğu, gençlerin geleceklerine ilişkin umutsuzluklarını gündeme getirir. Eğitim sürecini tamamlamadan yurttan ayrılıp, bir meslek ve iş sahibi olmadan toplumsal koruma kapsamından çıkış gençleri gelecek korkusuna yöneltir. Geleceğe ilişkin beklentisizlik, umutsuzluk ve bireysel olarak durumu düzeltme eğilimleri yaygınlaşır. Toplumsal koruma hizmetlerinin uzun vadeli amaçlara ulaşacak boyutlardan yoksun oluşu kısa vadeli bakım hizmetlerinin işlevini ortadan kaldırabilir.

 

Yorumlar

  • İstemiyorum

    Eğer kişi çıkmak istemezse ailesi çıkmasını istiyorsa cikarilirmi yurtan ailesi görüşme k isterse görüştü rurlermi cvpabini alabilir miyim

Yorum Bırakın