GÖRME ENGELLİ KİMDİR?

 

Tüm düzeltmelere rağmen olağan görme gücünün 1/10’ine yani 20/200’lik görme keskinliğine ya da daha azına sahip olan ya da görme alanı 20 derecelik açıyı aşmayan kişilere kör denir.

 

GÖRME ENGELİNİN NEDENLERİ

 

-Kalıtsal nedenlerle

-Annenin hamileliği sırasında geçirdiği ateşli hastalıklar geçirmesi örn: kızamıkçık

-Hamilelik esnasında röntgen ışınlarına maruz kalması

-Annenin hamilelik esnasında kullandığı bazı ilaçları kullanması

-Kuvezde bebeğe fazla oksijen verilmesi

-Doğumun geç ve güç olması

-Doğumunda tıbbi elemanların yanlış müdahalesi

-Doğumdan sonrasında çocuğun geçirdiği hastalıklar, kazalar, yaralanmalar ve zehirlenmeler görme engelli olmaya neden olabilir.

-Çocuğunuz gözlerinin yaklaşık 30 santim önünde tutmuş olduğunuz parlak renkli oyuncak ve şeker gibi ilgi çekici nesneleri takip edemiyor ya da farkına varamıyorsa,

-Çocuğunuz sağa sola amaçsız olarak uzanıyor, sık sık düşüyorsa,

-Yeni gittiği bir çevreye uyamıyorsa,

-Renkli bir resmin renklerini ayıramıyorsa,

-Çocuğunuz uzun süre aynı yere bakıyorsa,

-Çocuğunuz çok farklı bir şekilde gözlerini döndürüyorsa,

-Sık sık gözlerini ovuyor ve kaşıyorsa,

-Gözlerini ışıktan kaçırıyor ve gözlerinde titreme varsa,

-Çocuğunuzun gözleri kızarıyor ve yaşarıyorsa,

-Gözleri anormal şekilde büyüyor ve küçülüyorsa,

-Gözlerinin ortası bulanık ve ışık geldiğinde parlıyorsa,

 Çocuğunuzun gözlerinde yukarıdaki belirtilerden biri ve ya birkaçı varsa çocuğunuzun görme güçlüğü olması ihtimali yüksektir.

  

                       EĞİTİMCİLERİN DİKKATİNE!

         

Aşağıdaki sorulara sınıf öğretmeni olarak EVET yanıtını veriyorsanız öğrencinizin ailesini bilgilendiriniz.

 

Davranışlar

-Gözlerini aşırı bir şekilde oğuşturur mu?

-Gözlerinden birini kapar ya da örter mi?

-Başını sallar ya da öne doğru uzatır mı?

-Okumada, ya da gözlerini yakından kullanmayı gerektiren diğer işlerde başarısız mı?

-Yakın çalışmayı gerektiren işlerden rahatsız olur ya da gözlerini olağandan daha sı5k kırpıştırır mı?

-Kitabı gözüne yakın tutar mı?

-Kirpiklerini bir araya getirip gözlerini kısar ve kaşlarını çatar mı?

-Uzaktaki nesneleri açık bir şekilde betimler mi?

 

Görünüm

-Göz kayması var mı?

-Göz kapağı şiş ya da gözleri çapaklı mı?

-Sık sık gözleri yaşarır mı?

 

Şikayetler

-Yanma, göz kaşınmasından şikayet eder mi?

-İyi göremediğini belirtir mi?

-Baş dönmesi, baş ağrısı ya da yakından bakmayı gerektiren işlerden sonra mide bulantısından şikayet eder mi?

-Bulanık ya da çift gördüğünü belirtir mi?

                                    

 

                                      ÖĞRETMENE   ÖNERİLER

 -Çocuğun bağımsızlık duygusunu geliştirmek için kendi kitap ve araçlarından sorumlu olması istenmeli.

-Sınıftaki gören çocuklar zaman zaman engelli çocuğa rehberlik etmeli ancak bu bağımlılık haline gelmemeli.

-Engelli çocuğa normal çocuklardan farklı davranılmamalı, aynı beklentiler içinde olunmalı.

 

-Engelli ve normal olan çocuklar arasında sosyal ilişkiler cesaretlendirilmeli.

-Engelli çocuk sınıftaki bütün etkinliklere katılmaya cesaretlendirilmeli mümkün olmuyorsa ek etkinlikler düzenlenmeli.

-Engelli çocuğu da sınıf içinde özel sorumluluklar verilmeli.

-Öğretmen tahtaya bir şey yazarken yazdıklarını yüksek sesle söylemeli.

-Engelli olan çocuğun ödevini tamamlayabilmesi için ek zaman verilmeli.

-Öğretmen sınıf içinde yaptı her şeyi engelli çocuğu sözlü olarak ifade etmeli.

-Matematik,fen bilimleri ve coğrafya dersleri çok fazla görsel uyaranlara dayalı olması nedeniyle ek düzenlemelere ihtiyaç olabilir.Bu nedenle bu derslerin öğretimi için körler okulundan materyal ve alınmalıdır.

 

               Az Görenler için Yapılması gerekenler

-Yeterli ışıklandırma zorunludur.

-Öğretmen tahtayı ve diğer gerekli materyelleri engelli çocuğun görebileceği şekilde yerleştirmeli.

-Açıkça görülemeyen resimlere yer verilmemeli.

-Görsel mataryallerin zeminindeki dikkati dağıtıcı unsurlar ortadan kaldırılmalı.

-Tahtaya büyük ve açık harflerle yazı yazılmalı.

-Çocuk ön sıraya öğretmenini rahat görebileceği bir yere oturtulmalı.

                   

                                        AİLELERE ÖNERİLER

-Sevgili anne ve babalar unutmayınız ki görmeyen çocuğunuzda bütün gören çocukların geçtiği aşamalardan geçerek büyüyecek ve gelişecek.

-Görmeyen çocuğunuzun özelliklerini tanıyıp bunların daha üstünde beklenti içerisine girmeyiniz.

-Çocuğunuz sizin istediğiniz hızda değil, doğuştan getirdiği büyüme hızında gelişecektir.

-Çocuğunuz bütün gelişim alanlarında aynı hızda gelişim göstermeyecektir.

-Çocuğunuz bazı özelliklerini kalıtımsal olarak getirir.

-Gören çocukların kendiliklerinden öğrendikleri şeyleri, görmeyen çocuğunuzun öğrenebilmesi için sizin desteğinize mutlaka gerek vardır.

-Çocuğunuzda görmenin yerine, özellikle okul öncesi dönemde dokunma duyusu ağırlıklı olarak alır. Yani çocuğunuzun özellikle elleri gözlerinin yerin geçecektir.

-Görmeyen bebekler cisimleri ağızlarına görenlerden daha sıklıkla götürürler çünkü ağızları ile de tanırlar. 

-Çocuğunuzun tüm nesneleri iki eliyle birden tutmasını sağlayın. Bu ilerde çocuğunuzun çevresini tanımasında faydalı olacaktır.

-Gören bebeklerin kendiliklerinden yaptığı el ile ayak yakalama oyunlarını görmeyen bebeğinize siz yaptırın. Bu hareketler vücudunun kısımlarını tanımasına yardım edeceği gibi, zihninde mesafe kavramının gelişmesi için temel oluşturur.

-Yünlü, patiska, pamuklu vs. ne kadar çeşitli kumaş tenine değerse, dokunma duyusu ile  o kadar kavram zihninde oluşur.

-Görmeyen bebekler kendiliklerinden emeklemezler, gören bebekler, hoşlarına giden bir nesneye ulaşmak için çaba gösterirle,görmeyen bebekleri ise sesli oyuncaklara ulaşmak için çabalamaya teşvik edin.

-Bebeğinize yastıklar içini farklı cisimlerle doldurun. Böylece çocuğunuzun sert, yumuşak, iri minik gibi kavramları dokunarak öğrenmesini sağlayın.

-Yürümesi çocuğunuzu teşvik edin.

-Yürümeyi öğrendikten sonra çeşitli hareketleri örn: koşmak, zıplamak, eğilmek v.s. çocuğunuza siz öğretin.

-Öğreteceğiniz kavramları çocuğunuzun çeşitli duyu organlarını kullanmasına yardımcı olarak öğrenmesini sağlayın.

-Dokunarak hissetmede sadece anlatılanları dinlemek hiçbir şey ifade etmez.

-Bütün çocuklar oyun ile öğrenir.

-Görmeyen çocuğunuz dolaşmaktan hareket etmekten korkmasın. Özgürce dolaşmasını engellemeyin ve onu çok koruyucu olmayın.

-Yeni yürümeye başladığında itilen, çekilen, ses çıkaran, hareket eden oyuncaklar alın.

-Çocukluk dönemi(0-6 yaş)somut öğrenmenin gerçekleştiği dönemdir.Özellikle bu dönemde görmeyen çocuğunuzu somut olarak yaşatarak zihninde kavram oluşturun.

-Seçtiğiniz oyuncaklarla pek çok kavramı çocuğunuza dokunma duyusu ile hissettirerek öğretmelisiniz.

-Görmeyen çocuğunuzun bol bol müzik dinlemesini sağlayın. Müzik eşliğinde ona öğreteceğiniz şeyleri daha kolay öğretebilirsiniz.

-1-1,5 yaş civarında ona vücudunun büyük organlarını öğretin. Örn: kol, bacak, baş, gövde v.s.

-Görmeyen çocuklara bir şeyi öğretirken onu küçük parçalara bölerek ve parçadan bütüne doğru giderek öğretin.

-Mekan algısı ve zihinsel harita geliştirebilmesi için önce odasını, kapıda başlayarak duvarları yoklatarak ve sıra eşyaları tanıtarak öğretmeliyiz.

-Çocuğunuzu parklara götürün koşturun özgürce hareket etmesini sağlayın.

Kendi başına rahat ve bağımsız hareket etmeyi öğrenmesini sağlayın. 

-Yemek yeme becerilerin kazanabilmesi için kaşıkla yedirin, pütürlü yemeye alışabilmesi için yemeklere püre şeklinde yedirmekten sakının.

-Görmezlik tiklerinin gelişmesini önlemek için hareketsiz kalmasını, canının sıkılmasını önleyin. Mümkün olduğu kadar onu her yaşta ve tüm vücudunu içeren hareketlere ve faaliyetlere yönlendirin.

-Görmeyen çocuğunuzun çok sık başını öne eğik durmasını engellemek için bebeğinizi sadece sırt üstü yatırtmaya alıştırmayın. İhtiyaçları karşılandığı ve mutlu olduğu zaman onu alçağa yani yere yakın bir yere yüzü koyun yatırın ve siz yüksekte oturun. Ona yüksekten konuşun oyunlar yapın. Böylece boynunu yukarı kaldırma ve tutma egzersizleri yaparak boyun kaslarını geliştirmesini ve başını dik tutmasını sağlamış olursunuz.